مصرف محصولات حیوانی، شامل گوشت قرمز، گوشت سفید، تخممرغ و فرآوردههای لبنی، در طول تاریخ بخش مهمی از رژیم غذایی انسان بوده است. با این حال، مطالعات علمی نشان میدهند که این محصولات به صورت ذاتی میتوانند خطرات جدی برای سلامت انسان ایجاد کنند. برخلاف باور عمومی که معتقد است «مصرف زیاد مضر است»، شواهد نشان میدهند حتی مصرف متوسط محصولات حیوانی اثرات منفی طولانیمدت بر سلامت بدن دارد.
مقدمه
مصرف محصولات حیوانی ، شامل گوشت قرمز، گوشت سفید، تخممرغ و فرآوردههای لبنی، در طول تاریخ بخش مهمی از رژیم غذایی انسان بوده است. با این حال، مطالعات علمی نشان میدهند که این محصولات به صورت ذاتی میتوانند خطرات جدی برای سلامت انسان ایجاد کنند. برخلاف باور عمومی که معتقد است «مصرف زیاد مضر است»، شواهد نشان میدهند حتی مصرف متوسط محصولات حیوانی اثرات منفی طولانیمدت بر سلامت بدن دارد.
رژیمهای گیاهی، بدون ایجاد عوارض جانبی ناشی از پ روتئینهای حیوانی و چربیهای اشباع ، به حفظ سلامت سیستم قلبی، گوارشی، عصبی و متابولیک کمک میکنند.
۱. تأثیر بر سیستم قلبی و عروقی
مطالعات نشان دادهاند که مصرف محصولات حیوانی باعث افزایش کلسترول بد (LDL) و چربیهای اشباع میشود که منجر به رسوب پلاک در عروق و افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی میشود. حتی مصرف متوسط گوشت قرمز و لبنیات پرچرب میتواند تأثیرات نامطلوبی بر عملکرد قلب داشته باشد.
در مقایسه، رژیمهای گیاهی حاوی چربیهای سالم و فیبر فراوان، سطح کلسترول خون را کاهش داده و سلامت قلب را تقویت میکنند. مطالعات جمعیتشناختی نشان دادهاند جوامعی که مصرف محصولات حیوانی بسیار پایین یا صفر دارند، میزان بیماریهای قلبی در آنها به طور قابل توجهی کمتر است.
منابع:
- Willett, W.C., et al., Eat, Drink, and Be Healthy: The Harvard Medical School Guide to Healthy Eating, ۲۰۰۱
- Hu, F.B., Plant-Based Diets and Cardiovascular Health, Journal of the American Heart Association, 2019
۲. ارتباط با سرطان
سازمان جهانی بهداشت محصولات فرآوریشده دامی را به عنوان سرطانزا و گوشت قرمز را به عنوان احتمالاً سرطانزا طبقهبندی کرده است. ترکیبات موجود در محصولات حیوانی، از جمله نیتروزامینها و ترکیبات هتروسیکلیک، میتوانند موجب آسیب به DNA سلولها و افزایش ریسک سرطان روده، معده و پانکراس شوند.
حتی مصرف مقادیر متوسط گوشت و فرآوردههای دامی ، با افزایش خطر ابتلا به سرطانهای دستگاه گوارش همراه است. منابع گیاهی حاوی فیبر و آنتیاکسیدانها، مانع آسیب سلولی و تقویت سیستم دفاعی بدن میشوند.
منابع:
- Bouvard, V., et al., Carcinogenicity of consumption of red and processed meat, The Lancet Oncology, 2015
- World Health Organization, IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, ۲۰۱۵
۳. دیابت نوع ۲ و اختلال متابولیک
مصرف محصولات حیوانی میتواند مقاومت به انسولین را افزایش دهد و سیستم متابولیک بدن را تحت فشار قرار دهد. مطالعات نشان دادهاند که مصرف حتی مقادیر متوسط گوشت قرمز و فرآوردههای گوشتی ، با افزایش ریسک دیابت نوع ۲ مرتبط است.
در مقابل، منابع پروتئینی گیاهی مانند حبوبات و مغزها، کنترل قند خون و حساسیت به انسولین را بهبود میبخشند.
منابع:
- Pan, A., et al., Red meat consumption and risk of type 2 diabetes, Diabetes Care, 2011
- Satija, A., et al., Plant-based diets and incidence of type 2 diabetes, JAMA Internal Medicine, 2016
۴. التهاب مزمن و بیماریهای خودایمنی
چربیهای اشباع و پروتئینهای حیوانی مسیرهای التهابی بدن را فعال میکنند و زمینه بروز بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و بیماریهای تیروئید را فراهم میکنند.
در مقابل، رژیمهای گیاهی سرشار از پلیفنولها و ترکیبات ضدالتهابی، سطح التهاب را کاهش داده و سلامت سیستم ایمنی را تقویت میکنند.
منابع:
- Calder, P.C., Dietary modification of inflammation with lipids, Journal of Clinical Investigation, 2017
- Li, D., Effect of plant-based diet on inflammation, Nutrition Reviews, 2018
۵. تأثیر بر عملکرد مغز و سیستم عصبی
پروتئینهای حیوانی و چربیهای اشباع با افزایش ریسک بیماریهای عصبی مانند آلزایمر، جنون گاوی و پارکینسون مرتبط هستند. تجمع آلایندههایی مثل جیوه و سرب در محصولات حیوانی میتواند عملکرد مغز را مختل کند.
مصرف منابع گیاهی سرشار از ویتامینهای گروه B و آنتیاکسیدانها، عملکرد شناختی و حافظه را بهبود داده و از آسیب سلولی محافظت میکند.
منابع:
- Morris, M.C., Dietary fats and risk of dementia, Alzheimer’s & Dementia, 2014
- Barberger-Gateau, P., Nutrition and cognitive function, Public Health Nutrition, 2007
۶. مشکلات گوارشی و روده
محصولات حیوانی حاوی فیبر نیستند و هضم آنها برای بدن دشوار است . مصرف گوشت و لبنیات پرچرب میتواند مشکلاتی مانند یبوست، نفخ، بیماریهای روده و افزایش خطر سرطان روده ایجاد کند.
در مقابل، سبزیجات، میوهها، حبوبات و غلات کامل، سلامت روده را تقویت کرده و عملکرد سیستم گوارشی را بهبود میدهند.
منابع:
- Slavin, J., Fiber and Prebiotics: Mechanisms and Health Benefits, Nutrients, 2013
- O’Keefe, S.J., Diet, microorganisms and their metabolites, and colon cancer, Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, 2016
۷. آلرژی و حساسیتهای پروتئینی
پروتئینهای حیوانی موجود در شیر، تخممرغ و گوشت میتوانند واکنشهای آلرژیک و حساسیتهای شدید ایجاد کنند. علائمی مانند کهیر، آسم و مشکلات گوارشی در کودکان و بزرگسالان شایع است.
منابع:
- Sicherer, S.H., Food allergy, The Lancet, 2002
- Boyce, J.A., Guidelines for the diagnosis and management of food allergy in the United States, Journal of Allergy and Clinical Immunology, 2010
۸. آلایندهها و سموم محیطی
محصولات حیوانی میتوانند حاوی آلایندههای زیستمحیطی مانند هورمونها، آنتیبیوتیکها و فلزات سنگین باشند. این ترکیبات میتوانند سیستم ایمنی، کبد و کلیهها را تحت تاثیر قرار دهند.
منابع:
- Domingo, J.L., Health risks of dietary exposure to chemical contaminants, Food and Chemical Toxicology, 2007
- Heindel, J.J., Endocrine disruptors and human health, Endocrine Reviews, 2015
جدول مقایسه ارزش غذایی محصولات حیوانی و گیاهی
ویژگی | محصولات حیوانی | محصولات گیاهی |
---|---|---|
پروتئین | بالا (با چربی اشباع) | بالا (بدون چربی اشباع) |
فیبر | ندارد | بالا |
کلسترول | دارد | ندارد |
آنتیاکسیدانها | کم | بالا |
ویتامینها | B12، D | C، E، K، فولات |
مواد معدنی | آهن هِم | آهن غیرهِم، کلسیم، منیزیم |
کالری | بالا | متغیر (کم تا متوسط) |
نتیجهگیری
مصرف محصولات حیوانی به صورت ذاتی و حتی در مقادیر متوسط میتواند سلامت انسان را تهدید کند. این محصولات با بیماریهای قلبی، سرطان، دیابت، التهاب مزمن، اختلال عصبی، مشکلات گوارشی و آلرژی مرتبط هستند.
- جایگزینی یا کاهش مصرف محصولات حیوانی و استفاده از منابع گیاهی متنوع، سلامت طولانیمدت بدن را بهبود میبخشد.
- منابع گیاهی پروتئینی و مغذی، بدون ایجاد عوارض جانبی ناشی از محصولات حیوانی، گزینهای عقلانی برای حفظ سلامت انسان هستند.
منابع
- Willett, W.C., Eat, Drink, and Be Healthy: The Harvard Medical School Guide to Healthy Eating, ۲۰۰۱
- Hu, F.B., Plant-Based Diets and Cardiovascular Health, Journal of the American Heart Association, 2019
- Bouvard, V., et al., Carcinogenicity of consumption of red and processed meat, The Lancet Oncology, 2015
- World Health Organization, IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, ۲۰۱۵
- Pan, A., et al., Red meat consumption and risk of type 2 diabetes, Diabetes Care, 2011
- Satija, A., et al., Plant-based diets and incidence of type 2 diabetes, JAMA Internal Medicine, 2016
- Calder, P.C., Dietary modification of inflammation with lipids, Journal of Clinical Investigation, 2017
- Li, D., Effect of plant-based diet on inflammation, Nutrition Reviews, 2018
- Morris, M.C., Dietary fats and risk of dementia, Alzheimer’s & Dementia, 2014
- Barberger-Gateau, P., Nutrition and cognitive function, Public Health Nutrition, 2007
- Slavin, J., Fiber and Prebiotics: Mechanisms and Health Benefits, Nutrients, 2013
- O’Keefe, S.J., Diet, microorganisms and their metabolites, and colon cancer, Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, 2016
- Sicherer, S.H., Food allergy, The Lancet, 2002
- Boyce, J.A., Guidelines for the diagnosis and management of food allergy in the United States, Journal of Allergy and Clinical Immunology, 2010
- Domingo, J.L., Health risks of dietary exposure to chemical contaminants, Food and Chemical Toxicology, 2007
- Heindel, J.J., Endocrine disruptors and human health, Endocrine Reviews, 2015
برای مطالعه بیشتر
https://www.linkedin.com/company/Vegland/
https://virgool.io/VegLand
https://www.instagram.com/mehravamag/