فشار خون و سطح کلسترول از عوامل کلیدی در سلامت قلب و عروق هستند. افزایش طولانیمدت این شاخصها میتواند به بیماریهای قلبی، سکته و نارسایی قلبی منجر شود. رژیم غذایی، به ویژه مصرف گوشت قرمز، نقش مهمی در تغییر این شاخصها دارد. مصرف زیاد گوشت قرمز و به ویژه گوشت فرآوریشده با افزایش چربی اشباع، کلسترول و سدیم همراه است که تأثیر مستقیم بر فشار خون و کلسترول خون دارد.
مقدمه
فشار خون و سطح کلسترول از عوامل کلیدی د ر سلامت قلب و عروق هستند. افزایش طولانیمدت این شاخصها میتواند به بیماریهای قلبی، سکته و نارسایی قلبی منجر شود. رژیم غذایی، به ویژه مصرف گوشت قرمز، نقش مهمی در تغییر این شاخصها دارد. مصرف زیاد گوشت قرمز و به ویژه گوشت فرآوریشده با افزایش چربی اشباع، کلسترول و سدیم همراه است که تأثیر مستقیم بر فشار خون و کلسترول خون دارد.
ترکیبات گوشت قرمز که بر فشار خون و کلسترول اثر میگذارند
- چربی اشباع
- چربی اشباع موجود در گوشت قرمز باعث افزایش سطح کلسترول LDL (“کلسترول بد”) میشود.
- تجمع LDL در دیواره عروق → تصلب شرایین و افزایش فشار خون.
- کلسترول غذایی
- مصرف بیش از حد کلسترول غذایی به ویژه در گوشت قرمز و فرآوریشده باعث افزایش سطح کلسترول خون میشود.
- سدیم و مواد افزودنی در گوشت فرآوریشده
- گوشتهای فرآوریشده مانند سوسیس و کالباس حاوی مقدار زیادی نمک هستند.
- مصرف بالای سدیم → احتباس آب → افزایش فشار خون و بار بیشتر بر قلب.
- ترکیبات تولیدشده هنگام پخت با دمای بالا
- ترکیبات هتروسیکلیکآمین و هیدروکربنهای آروماتیک پلیسیکلیک میتوانند التهاب و آسیب سلولی ایجاد کنند و بر سلامت عروق اثر منفی بگذارند.
تأثیر مصرف زیاد گوشت قرمز بر کلسترول
- افزایش LDL (کلسترول بد): منجر به رسوب چربی در عروق و تصلب شرایین.
- کاهش HDL (کلسترول خوب): مطالعات نشان داده مصرف زیاد گوشت فرآوریشده با کاهش HDL همراه است.
- افزایش نسبت LDL به HDL: عامل مهم پیشبینی کننده بیماریهای قلبی-عروقی.
شواهد علمی
- مطالعه Micha et al. (2010) نشان داد مصرف گوشت قرمز فرآوریشده با افزایش معنیدار LDL و خطر بیماری کرونری قلب مرتبط است.
- مطالعه دانشگاه هاروارد (Pan et al., 2012) بیان کرد مصرف روزانه بیش از ۸۵ گرم گوشت قرمز با افزایش کلسترول و مرگ ناشی از بیماریهای قلبی مرتبط است.
تأثیر مصرف زیاد گوشت قرمز بر فشار خون
- مصرف بالای سدیم و چربی اشباع در گوشت فرآوریشده و قرمز → افزایش مقاومت عروق → فشار خون بالا.
- فشار خون بالا با خطر سکته قلبی، سکته مغزی و نارسایی قلبی همراه است.
- رژیمهای سرشار از گوشت قرمز فرآوریشده خطر ابتلا به فشار خون مزمن را افزایش میدهند.
شواهد علمی
- بررسیهای سیستماتیک نشان داده مصرف بالای گوشت فرآوریشده با افزایش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک مرتبط است.
- جایگزینی گوشت قرمز با پروتئین گیاهی (حبوبات، مغزها، سویا) باعث کاهش فشار خون و بهبود سطح کلسترول میشود.
جایگزینهای سالم برای کاهش فشار خون و کلسترول
- حبوبات (عدس، نخود، لوبیا)
- پروتئین گیاهی بدون کلسترول و چربی اشباع، سرشار از فیبر برای کاهش LDL.
- سویا و محصولات آن (توفو، تمپه)
- پروتئین کامل، کاهش کلسترول و حفظ سلامت عروق.
- ماهیهای چرب (سالمون، ساردین)
- سرشار از امگا-۳ که سطح تریگلیسیرید و التهاب را کاهش میدهد.
- مغزها و دانهها (گردو، بادام، بذر کتان، چیا)
- افزایش HDL، کاهش LDL و بهبود نسبت کلسترول.
- سبزیجات و میوهها
- منابع پتاسیم و آنتیاکسیدان برای کاهش فشار خون و سلامت عروق.
جدول مقایسه اثر گوشت قرمز و جایگزینهای گیاهی بر کلسترول و فشار خون (در ۱۰۰ گرم)
ماده غذایی | چربی اشباع (g) | کلسترول (mg) | سدیم (mg) | فیبر (g) | تأثیر بر قلب و فشار خون |
---|---|---|---|---|---|
گوشت گاو لخم | ۶ | ۷۰ | ۷۰ | ۰ | افزایش LDL و فشار خون |
گوشت فرآوریشده | ۹ | ۸۰ | ۸۰۰ | ۰ | افزایش LDL و فشار خون، تصلب شرایین |
عدس پخته | ۰.۱ | ۰ | ۲ | ۸ | کاهش LDL و فشار خون |
توفو | ۰.۷ | ۰ | ۱۰ | ۱ | حفظ کلسترول سالم و فشار خون مناسب |
گردو | ۱.۷ | ۰ | ۲ | ۷ | افزایش HDL، کاهش فشار خون |
نتیجهگیری
مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوریشده میتواند با افزایش سطح LDL، کاهش HDL و بالا رفتن فشار خون، سلامت قلب و عروق را به خطر بیندازد. جایگزینهای گیاهی و طبیعی با فیبر، پروتئین سالم و چربی غیراشباع میتوانند سطح کلسترول را متعادل کرده و فشار خون را کاهش دهند. انتخاب رژیم متعادل ، کاهش گوشت قرمز و افزایش مصرف پروتئینهای گیاهی ، کلید پیشگیری از بیماریهای قلبی-عروقی است.
منابع
- Pan, A., Sun, Q., Bernstein, A. M., Schulze, M. B., Manson, J. E., Willett, W. C., & Hu, F. B. (2012). Red meat consumption and mortality: results from 2 prospective cohort studies. Archives of Internal Medicine, 172(۷), ۵۵۵–۵۶۳. آدرس: pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3712342
- Micha, R., Wallace, S. K., & Mozaffarian, D. (2010). Red and processed meat consumption and risk of incident coronary heart disease, stroke, and diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis. Circulation, 121(۲۱), ۲۲۷۱–۲۲۸۳. آدرس: ahajournals.org/doi/full/10.1161/CIRCULATIONAHA.109.924977
- Harvard T.H. Chan School of Public Health. (2016). The truth about red meat and heart disease. آدرس: hsph.harvard.edu/nutritionsource/2016/02/02/the-truth-about-red-meat
- Satija, A., & Hu, F. B. (2018). Plant-based diets and cardiovascular health. Trends in Cardiovascular Medicine, 28(۷), ۴۳۷–۴۴۱. آدرس: sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1050173817301982
برای مطالعه بیشتر
https://www.linkedin.com/company/Vegland/
https://virgool.io/VegLand
https://www.instagram.com/mehravamag/